TPO - Liên quan đến vụ các container hạt điều xuất khẩu sang Italia có dấu hiệu bị lừa đảo, Bộ Công Thương cho biết đã chỉ đạo Tham tán Thương mại tại Italia trực tiếp đến làm việc với đơn vị quản lý cảng, hãng tàu, ngân hàng và chính quyền địa phương, đề nghị tạm thời chưa tiến hành giao hàng để làm rõ vụ việc.
DOANH NGHIỆP Ỉ LẠI VÀO MÔI GIỚI
Bài học từ vụ này, ông Thanh cho rằng không phải do doanh nghiệp xuất khẩu điều hay Hiệp hội điều yếu kém quá mà do thật thà quá, có lòng tin quá. Theo ông Thanh, trong giao dịch cần có chút nghi ngờ và cần xác minh các nghi ngờ này để giải toả, khi đó mới tin tưởng để làm ăn.
Trong vụ việc này chúng ta quá tin vào công ty môi giới. Công ty môi giới đã giúp doanh nghiệp xuất khẩu được vài lô hàng nên doanh nghiệp xuất khẩu đã có lòng tin, vì thế 6 doanh nghiệp đều ký qua môi giới mà không biết người nhận hàng là ai, không có liên lạc trực tiếp.
Ông Thanh nhận định, môi giới rất cần thiết trong giao thương quốc tế nhưng dù tin đến đâu cũng cần kiểm soát, điều tra môi giới. Nếu ký hợp đồng với môi giới có thể trích phần trăm hoa hồng theo tỷ lệ nào đó nhưng phải cho địa chỉ giao dịch của người mua (địa chỉ công ty, số điện thoại, email…), biết mặt và nói chuyện trực tiếp.
Ngoài ra, DP là phương thức thanh toán quốc tế song vấn đề là áp dụng cho khách hàng nào, thực hiện thế nào và đặc biệt phải đặt cọc tối thiểu nếu hợp đồng lớn phải đặt 10-30%, phần còn lại thanh toán theo DP, LC. Vì khi có đặt cọc doanh nghiệp phải có mã số, có tài khoản, có người đại diện… Và khi đặt cọc doanh nghiệp Việt Nam mới tiến hành sản xuất, thu gom…
Bên cạnh đó, “doanh nghiệp cần nhờ các cơ quan thương vụ Việt Nam tại nước ngoài, Thương vụ nước ngoài tại Việt Nam, đại diện tại nước sở tại, Việt Kiều, qua công ty tư vấn để kiểm tra, xác minh. Nếu để sự việc xảy ra rồi mới nhờ Thương vụ khi đó có thể lấy lại được hoặc mất trắng”, ông Thanh khuyến cáo.
Nếu hợp đồng lớn, theo ông Thanh doanh nghiệp cần cử người sang để gặp người mua đàm phán, trao đổi…
Ngoài ra, Bộ Công Thương cần có những hội thảo nghiệp vụ sâu hơn, liên tục tới doanh nghiệp về những vấn đề tương tự bởi hiện nay doanh nghiệp vẫn còn lơ là về vấn đề này.. Nước nào cũng đầy những doanh nghiệp lừa đảo nên cần thận trọng hơn với tất cả các doanh nghiệp, bạn hàng và đối tác...
"Nếu doanh nghiệp nhỏ không đủ điều kiện thuê tư vấn thì có thể 3-4 doanh nghiệp tập hợp lại thuê chung một tư vấn trong quá trình kết nối, đàm phán, giao dịch và thực hiện hợp đồng", ông Thanh gợi ý.
Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục xúc tiến thương mại cũng đồng tình, đối với hoạt động ngoại thương, lừa đảo là một phần tất yếu. Do đó các doanh nghiệp xuất khẩu nếu thấy những thương vụ mua bán của mình chưa chắc chắn cần liên hệ trực tiếp với các thương vụ tại nước sở tại để thẩm tra, thẩm định thông tin để giảm thiểu rủi ro nhất có thể.
Trong rất nhiều trường hợp khi xảy ra rủi ro doanh nghiệp mới gọi tới Thương vụ để nhờ trợ giúp, khi đó đã muộn, vì vậy theo ông Phú, chúng ta cần “phòng còn hơn chống”, tránh vụ việc đi quá xa.
Đầu tháng 3 năm 2022, Bộ Công Thương nhận được thông tin từ Hiệp hội Điều Việt Nam về việc một nhóm doanh nghiệp Việt Nam ký hợp đồng xuất khẩu điều sang Italia, tuy nhiên chưa nhận được thanh toán và có những dấu hiệu nghi bị lừa đảo.
Ngay lập tức, Bộ Công Thương đã chỉ đạo cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Italia nhanh chóng vào cuộc, xác minh. Cùng với đó, một tổ đặc trách gồm cán bộ các Cục, Vụ liên quan trong Bộ cũng được thành lập, trao đổi thông tin thường xuyên với Hiệp hội và các doanh nghiệp liên quan.
Lãnh đạo Bộ Công Thương thường xuyên quan tâm, chỉ đạo tình hình giải quyết vụ việc. Các đơn vị thuộc Bộ và cơ quan Thương vụ tại Italia đã liên hệ, làm việc với Đại sứ quán Italia tại Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại Italia, các cảng của Italia, các cơ quan bảo vệ pháp luật, chính quyền, tòa án, luật sư phía Italia để đôn đốc giải quyết vụ việc.
Ngày 20 tháng 4 năm 2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã trực tiếp hội đàm với Thủ tướng Italia Mario Draghi và đề nghị hỗ trợ giải quyết sự việc.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có công thư gửi Bộ trưởng Bộ Kinh tế và Tài chính, Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Italia đề nghị các bên cùng phối hợp tham gia hỗ trợ giải quyết sự việc, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các doanh nghiệp Việt Nam.
Bộ Ngoại giao, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công an cũng đã tích cực vào cuộc, triển khai các biện pháp hỗ trợ.
Kết quả giải quyết vụ việc như sau:
Trong số 100 container của 6 công ty xuất khẩu Việt Nam ký hợp đồng bán cho nhóm 5 công ty nhập khẩu Italia:
- Ngay khi phát hiện dấu hiệu lừa đạo, các doanh nghiệp Việt Nam phối hợp với các đơn vị đã kịp thời dừng không giao 26 container.
- Trong số 74 container đã giao hàng xuống tàu thì có 39 container phía ta đã kịp thời dừng một số container tại cảng transit ở Singapore... cho quay trở lại Việt Nam. Một số container đã và đang trên đường đến cảng ở Italia thì chúng ta đề nghị đơn vị chuyển phát chứng từ giao lại những bộ chứng từ gốc chưa giao cho ngân hàng người mua.
- Trong số 35 container mất bộ chứng từ gốc, chúng ta đã giải quyết được 30 container đưa về Việt Nam, bán cho khách hàng khác tại Italia hoặc bán sang nước thứ ba.
- Với 5 container còn nằm lại tại cảng Italia, sau một quá trình làm việc với các cơ quan chức năng của Italia, ngày 27/5, Tòa án dân sự Larino đã ra phán quyết trả lại quyền sở hữu của 3 container nằm trong phạm vi tố tụng của tòa này. Ngày 15 và 16/6, Cảnh sát Kinh tế - Tài chính Napoli và Cảnh sát Quân đội cảng Genova đã ra quyết định trả 2 container cuối cùng cho doanh nghiệp Việt Nam.
Như vậy, cho đến nay toàn bộ 100 container hạt điều đều đã được trả lại quyền sở hữu cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Kết quả này có được là nhờ công tác huy động nhanh chóng mọi nguồn lực trực tiếp, gián tiếp để bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp. Sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Thủ tướng Chính phủ, Lãnh đạo Bộ Công Thương, các Bộ ngành cùng các cơ quan liên quan và sự phối hợp tích cực từ phía các cơ quan Italia đã giúp vụ việc được giải quyết nhanh chóng, đem lại kết quả công bằng cho doanh nghiệp.
Trong thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục cùng các Hiệp hội, Liên đoàn Công nghiệp và Thương mại Việt Nam phổ biến thông tin về tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, đẩy mạnh xuất khẩu và các kỹ năng, bài học doanh nghiệp cần lưu ý, quan tâm khi tham gia xuất khẩu trên thị trường quốc tế.
Thương vụ Việt Nam tại Ý (Bộ Công thương) cho biết có 100 container điều của 6 công ty xuất khẩu Việt Nam ký hợp đồng bán cho nhóm 5 công ty nhập khẩu Ý và nghi bị lừa đảo thì đến nay đã được trả lại quyền sở hữu.
100 container điều xuất sang Ý nghi bị lừa đảo đã được trả lại sở hữu
Cụ thể, ngay khi phát hiện dấu hiệu lừa đảo, các doanh nghiệp Việt Nam phối hợp với các đơn vị đã kịp thời dừng giao 26 container. Trong số 74 container đã giao hàng xuống tàu thì có 39 container phía Việt Nam đã kịp thời dừng một số container tại cảng transit ở Singapore... cho quay trở lại Việt Nam. Một số container đã và đang trên đường đến cảng ở Ý thì Việt Nam đề nghị đơn vị chuyển phát chứng từ giao lại những bộ chứng từ gốc chưa giao cho ngân hàng người mua. Đối với 35 container mất bộ chứng từ gốc, chúng ta đã giải quyết được 30 container đưa về Việt Nam, bán cho khách hàng khác tại Ý hoặc bán sang nước thứ ba. Riêng 5 container còn nằm lại tại cảng Ý, sau một quá trình làm việc với các cơ quan chức năng của nước sở tại, ngày 27.5, Tòa án dân sự Larino đã ra phán quyết trả lại quyền sở hữu của 3 container nằm trong phạm vi tố tụng của tòa này. Ngày 15 và 16.6, Cảnh sát Kinh tế - Tài chính Napoli và Cảnh sát Quân đội cảng Genova đã ra quyết định trả 2 container cuối cùng cho doanh nghiệp Việt Nam.
Như vậy, cho đến nay toàn bộ 100 container hạt điều đều đã được trả lại quyền sở hữu cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Trước đó, vào đầu tháng 3, Bộ Công thương nhận được thông tin từ Hiệp hội Điều Việt Nam về việc một nhóm doanh nghiệp Việt Nam ký hợp đồng xuất khẩu điều sang Ý, tuy nhiên chưa nhận được thanh toán và có những dấu hiệu nghi bị lừa đảo. Ngay lập tức, Bộ Công thương đã chỉ đạo cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Ý nhanh chóng vào cuộc, xác minh. Cùng với đó, một tổ đặc trách gồm cán bộ các Cục, Vụ liên quan trong Bộ cũng được thành lập, trao đổi thông tin thường xuyên với Hiệp hội và các doanh nghiệp liên quan. Đến ngày 20.4, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã trực tiếp hội đàm với Thủ tướng Ý Mario Draghi và đề nghị hỗ trợ giải quyết sự việc.
